چگونه اعاده حیثیت کنیم؟ ، قانون و شرایط + نمونه شکایت

در برخی از موارد ممکن است شخصی به عنوان متهم مورد تعقیب قضایی قرار گرفته یا حتی مدتی بازداشت شود اما پس از گذشت این مدت و تکمیل تحقیقات تبرئه شود. در این موارد برای شخص در سیستم قضایی هیچ سو سابقه ای ایجاد نمی شود اما ممکن است شخص در جامعه یا در محل کار اعتبار خود را از دست دهد.

از این رو قانون راه حل اعاده حیثیت را برای بازگرداندن آبرو و شرف دیگران وضع کرده است تا خسارت مادی شخص جبران شده و موقعیت اجتماعی و اعتبار معنوی شخص بازگردد.

در چه مواردی می توان اعاده حیثیت کرد

اگر به واسطه شکایت دروغین شخصی به دیگری ضرر مادی یا معنوی وارد شود، شخص می تواند با اثبات ضرر های وارد شده به خود و با معرفی شخص وارد کننده ضرر به دادگاه در صورتی که حکم دادگاه به نفعش صادر شود خسارات خود را مطالبه کند.

اگر ثابت شود که قاضی دادگاه از قصد و به صورت عمدی در رسیدگی به پرونده شخص کوتاهی کرده است.

اگر ثابت شود که به علت اشتباه قاضی در تفسیر قانون، موضوع یا تطبیق قانون با موضوع به دیگری ضرر وارد شده است.

اگر ثابت شود که قاضی قصوری مرتکب نشده و ضرر وارده به شخص به علت ابهام یا سکوت قوانین اتفاق افتاده است دولت جمهوری اسلامی ایران باید ضرر وارده به شخص را جبران کند.

اگر مامورین قضایی بر خلاف قانون اقدام به بازداشت، صدور قرار مجرمیت یا تعقیب قضایی شخصی کنند به مجازات انفصال دائم از خدمات قضایی و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت 5 سال محکوم خواهند شد.

مجازات اعاده حیثیت

اعاده حیثیت فقط زمانی مطرح می شود که ثابت شود شخص شکایت کننده قصد وارد کردن ضرر و از بین بردن آبروی طرف مقابل را داشته است.

ممکن است شخصی از دیگری شکایت کرده و در نهایت در دادگاه پیروز نشده و طرف مقابل تبرئه شود. شخص تبرئه شده در صورتی می تواند اعاده حیثیت کند که ثابت کند شاکی برای از بین بردن اعتبار و آبرو او دست به شکایت زده است.

اگر شخص تبرئه شده بتواند سو نیت شاکی را اثبات کند شاکی به مجازات یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

نشر اکاذیب

اگر شخصی دروغی را از طریق رسانه یا در مقابل عموم به دیگری نسبت دهد به طوریکه از این طریق به او ضرر برساند. به مجازات  دو ماه تا دو سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

انواع اعاده حیثیت

اعاده حیثیت در جامعه

کسانی می توانند درخواست اعاده حیثیت کنند که جرمی مرتکب نشده باشند و بی گناهی آنها اثبات شود. کسانی که جرمی مرتکب شده و به واسطه ارتکاب جرم از برخی از حقوق اجتماعی خود محروم شده اند، نمی توانند بعد از پایان مجازات خود در خواست اعاده حیثیت کنند. برای اعاده حیثیت و آبرو اشخاص آگهی در رسانه ها و جراید منتشر می شود که نشانه صحت اعتبار معنوی این اشخاص خواهد بود.

اعاده حیثیت در محل کار

برای کارمندان ادارات یا مستخدمین اشخاص که در زمان خدمت مرتکب تخلف اداری، انضباطی یا انتظامی می شوند. تنبیه هایی نظیر تنزل رتبه یا کاهش حقوق در نظر گرفته می شود. برای از بین بردن آثار این گونه محکومیت ها اعاده حیثیت اداری و انتظامی وضع شده است.

اعاده حیثیت قانونی

علاوه بر این که برای مرتکبین برخی از جرائم مجازات در نظر گرفته می شود ممکن است به عنوان مجازات تبعی این افراد، از برخی از حقوق اجتماعی نیز در مدت مشخص محروم شوند. اعاده حیثیت قانونی به این معنا است که پس از گذشت مدت مذکور این افراد می توانند بدون حکم مرجع قضایی از حقوق محروم شده خود استفاده کنند.

اعاده حیثیت قضایی

زمانی که شخص با وجود تعقیب قضایی و حتی بازداشت، تبرئه شود. می تواند از دادگاه درخواست اعاده حیثیت کند.

اعاده حیثیت خاص

گاهی شخص به علت اشتباهات خود مرتکب جرائم متعدد شده و به اعتبار و آبروی خود لطمه وارد می کند. این شخص پس از تحمل مجازات قانونی خود باید خود را اصلاح و اعتبار و آبرو رفته را باز گرداند.

اعاده حیثیت عام

گاهی ضرر و زیانی که به آبرو و حیثیت شخص وارد می شود به علت تهمت یا افترا دیگران یا اشتباهات قاضی اتفاق می افتد لذا این شخص می تواند با درخواست اعاده حیثیت از دادگاه ضرر و زیان مادی و معنوی وارد شده را مطالبه و اعتبار و آبرو خود را باز گرداند.