وکیل خانواده

معرفی و ویژگی وکیل خانواده

وکیل خانواده علاوه بر ویژگی های عمومی همه وکلا مثل داشتن دقت فراوان، زیرکی، فن بیان و صداقت کافی در برابر موکل باید نسبت به پرونده های دادگاه خانواده تبحر و تجربه کافی داشته باشد علاوه بر آن نیاز است که به قانون آیین دادرسی مدنی و قانون مدنی و علی الخصوص قانون خانواده تسلط داشته باشد.

قوانین مربوط به خانواده از جمله قوانین آمره محسوب می شوند و زوجین نمی توانند خلاف این قوانین توافقی داشته باشند مگر خود قانون در مواردی به آنان این اختیار را داده باشد مثل اختیار تعیین محل اقامتگاه که ممکن است به عهده  زن یا مرد باشد.

زن و مرد پس از عقد نکاح نسبت به هم حقوق و تکالیفی را دارا می شوند. از مهمترین حقوق و تکالیف آنان می شود به موارد زیر اشاره کرد:

• زوجین باید با هم درست رفتار کنند و فرزندان خود را با نظر و همکاری یکدیگر تربیت کنند.
• شوهر باید در نکاح دائم به همسر خود نفقه بدهد که شامل خوراک، پوشاک و تامین سایر نیازهای او است.
• زن باید در منزلی که شوهرش مشخص کرده است ساکن شود مگر اختیار تعیین منزل طبق عقد به زن داده شده باشد.
• شوهر می تواند زن را از اشتغال به شغلی که با حیثیت و ابروی خانوادگی منافات دارد منع کند.
• زن حق هرگونه تصرفی را در دارایی خویش دارد و از این جهت نیازی به اذن شوهر نیست.

علاوه بر شروط ثابت عقدنامه طرفین می توانند شرطی که مخالف ذات عقد نکاح نباشد را ذیل آن ذکر کنند.

انواع دعاوی خانواده

پرداخت نکردن نفقه زن

نفقه مخصوص نکاح دائم است و در نکاح موقت نفقه وجود ندارد. برعهده شوهر است که  بعد از عقد نکاح نفقه همسرش را بپردازد در مقابل زن نیز وظیفه دارد که از او تمکین کند. حال اگر زن تمکین نکند ناشزه خطاب می شود و به زن ناشزه نفقه تعلق نمی گیرد.

اگر زن دادخواست نفقه دهد به عهده مرد است که یا اثبات کند نفقه را پرداخت کرده است یا اثبات کند که همسرش ناشزه است.

نحوه تعلق مهریه به زن

در زمان عقد نکاح، مرد مالی را به همسرش هدیه می کند که به آن مهریه گویند. مهریه هم در عقد موقت هم در عقد دائم وجود دارد و تحت هر شرایطی به زن تعلق می گیرد حتی اگر ناشزه باشد.

اگر مهریه عندالاستطاعه باشد زن برای گرفتن آن باید در دادگاه، توانایی مالی شوهر به پرداخت مهریه را اثبات کند که معمولا برای اثبات این موضوع کافی است اموالی از شوهر را به دادگاه معرفی کند.

اجرت المثل زن در دوران ازدواج

زنان می توانند برای انجام کارهای خانه در منزل شوهر مبلغی را دریافت کنند که به آن اجرت المثل گویند.

زن باید اثبات کند که کارهای منزل را از روی تبرع و رضایت انجام نداده است برای این کار می تواند از شهود استفاده کند.

اجرت المثل در حالی به زن تعلق می گیرد که شوهر درخواست طلاق داده باشد و این درخواست طلاق به علت نشوز زن نباشد که اگر زن ناشزه باشد در مدتی که خانه شوهر را ترک کرده است به او اجرت المثل تعلق نمی گیرد.

مبلغ اجرت المثل چه در مورد اموال چه در مورد ازدواج توسط کارشناس دادگاه مشخص می شود.

اجرت المثل ازدواج را باید در دادگاه خانواده و اجرت المثل اموال را در دادگاه عمومی محل وقوع ملک مطرح کرد.

اعسار از پرداخت مهریه

مردان در صورتی که تمایل به جدایی از همسر خود داشته باشند باید تمام حقوق مالی او اعم از نفقه، اجرت المثل و مهریه را بپردازند مردی که از پس پرداخت این حقوق مالی بر نمی آید باید علاوه بر دادخواست طلاق، دادخواست اعسار هم مطرح کند تا پرداخت حقوق مالی زن برای او قسط بندی شود.

فسخ نکاح

اگر ضمن عقد نکاح برای یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده باشد و پس از عقد مشخص شود که فرد مذکور فاقد آن صفت بوده است طرف دیگر حق دارد که عقد را فسخ کند.

ازدواج موقت

ثبت ازدواج موقت برخلاف ازدواج دائم اجباری نیست ولی در موردی که زن در نکاح موقت باردار شود یا طرفین با هم توافق کرده باشند این ازدواج باید در دفتر ثبت ازدواج ثبت شود.

در مورد ازدواج دائم که ثبت آن اجباری است اگر مرد بخواهد ازدواج مجدد کند یا باید با رضایت همسرش اینکار را انجام دهد یا با اثبات عدم تمکین و نشوز همسرش از دادگاه مجوز ازدواج دوم را بگیرد یا به صورت عادی عقد را منعقد کند و پس از شکایت همسر دوم آن را ثبت کند. در هر حال ثبت نکردن ازدواج دائم مجازات به همراه دارد.

الزام به تمکین

بعد از انعقاد عقد نکاح به طور صحیح، رابطه زوجیت بین طرفین برقرار شده و هر کدام از زن و مرد در برابر هم حقوق و تکالیفی را عهده دار می شوند.

به محض عقد نکاح شوهر باید به زن نفقه پرداخت کند و در مقابل زن وظیفه دارد از شوهر تمکین کند.

مرد باید دادخواست الزام به تمکین مطرح کند بعد از دادخواست الزام به تمکین اگر زن دفاعی نکند موضوع به کارشناس ارجاع می شود و کارشناس شرایط را بررسی می کند و اگر زن واقعا منزل را ترک کرده باشد حکم به عدم تمکین داده می شود.

طلاق خلع و مبارات

طلاق خلع از طرف زن مطرح می شود. در واقع زن به خاطر کراهت و تنفری که نسبت به شوهر خود دارد با دادن مالی که یا به میزان مهریه یا کمتر یا بیشتر از آن است درخواست طلاق می کند.

طلاق مبارات طلاقی است که دو طرف از هم کراهت دارند به نام طلاق توافقی شناخته می شود.

طلاق توافقی

طلاق توافقی همانطور که از اسم آن مشخص است طلاقی است که در آن زن و شوهر هر دو تمایل به طلاق دارند و در تمام موارد مالی و غیر مالی زندگی مشترک باهم توافق میکنند. مواردی از قبیل حضانت فرزند، مهریه، نفقه و...

طلاق از طرف مرد

طلاقی که از طرف مرد واقع می شود طلاق رُجعی است یعنی شوهر می تواند در زمان عده به همسر خود رجوع کند مگر همسر او باکره یا یائسه باشد که طلاق او، طلاق بائن تلقی می شود و امکان رجوع وجود ندارد.

طلاق از طرف زن

بهرحال زنی که قصد جدایی دارد میتواند با در دست داشتن مدارک لازم از قبیل شناسنامه، کارت ملی، عقدنامه یا رونوشت آن به دفتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کرده و دادخواست طلاق بدهد.

استرداد جهیزیه

جهیزیه طبق عرف به اموالی گفته می شود که زن برای آغاز زندگی مشترک به منزل شوهر می آورد. بنابراین مالکیت جهیزیه برای زن است و شوهر فقط حق استفاده از آن را دارد.

حضانت فرزندان

وظیفه نگهداری و تربیت فرزند طبق قانون به عهده والدین است که به آن حضانت گویند. منظور از نگهداری بر طرف کردن نیازهای جسمی است مثل نیاز به خوراک و نیاز به پوشاک و منظور از تربیت برطرف کردن نیازهای روحی و اخلاقی است مثل نیاز به محبت و آموزش.

حضانت فرزندان تا چند سالگی با پدر است

اگر والدین کودک از هم جدا شوند، حضانت فرزند تا هفت سالگی به عهده مادر و بعد از 7 سالگی به عهده پدر است. اگر در مورد حضانت فرزند بعد از 7 سالگی اختلافی ایجاد شود، دادگاه در مورد آن تصمیم خواهد گرفت.