جعل

3

تعریف جعل

جرم جعل به زبان عامیانه به این معنی است که شخصی نوشته، امضا یا مهری را ایجاد کند یا تغییر دهد طوری که دیگران را به اشتباه بیاندازد تا آن را به جای نوشته اصلی بپذیرند.

در واقع مهمترین مسئله در جرم جعل فریب افراد و به اشتباه انداختن آنان است تا نوشته و سند جعلی را به جای اصلی آن بپذیرند. به عبارت دیگر ملاک تشخیص جرم جعل به اشتباه انداختن دیگران است نه شبیه بودن دو نوشته. مثال این موضوع زمانی است که مثلا شخصی گذرنامه ای را جعل کرده و در زیر آن امضا زده باشد این موضوع دیگران را به اشتباه انداخته و شاید فکر کنند امضا برای مسئول اداره گذرنامه است ولی اگر زیر آن اثر انگشت بزند کسی به اشتباه نمی افتد چون مشخص است که مسئول گذرنامه انگشت نمی زند و از امضا استفاده می کند.


 

ارکان جرم جعل

عنصر معنوی جعل

عنصر معنوی یا عنصر روانی جرم جعل به این معنا است که مرتکب هم باید قصد ایجاد یا تغییر نوشته، هم قصد فریب دیگران را داشته باشد. ولی قصد سود بردن از آن نوشته لازم نیست چرا که ممکن است جاعل نوشته را برای سود بردن شخص دیگری ایجاد کند ولی همین که قصد ایجاد نوشته برای فریب دیگران را داشته است حتی سودی هم نبرد، مجرم شناخته می شود.

عنصر مادی جعل

عنصر مادی ممکن است به صورت فعل مثبت باشد. فعل مثبت یعنی انجام دادن کار مثل ایجاد سند جعلی یا ایجاد تغییر در سند رسمی. ممکن است به صورت فعل منفی باشد. فعل منفی یعنی ترک کردن عملی مثلا شخصی که سندی را برای تنظیم رسمی آن می نویسد بخشی از تقریرات سند را جا بیندازد و حذف کند.

برای تحقق جرم جعل حتما باید دو عنصر مادی و معنوی وجود داشته باشند.

 

جعل

 

مصادیق جرم جعل

  • ایجاد نوشته یا سند
  • ایجاد مهر یا امضا
  • خراشیدن یا تراشیدن کلمات نوشته شده (خراشیدن به معنی حذف جزیی از کلمه است. مثلا طاهره تبدیل شود به طاهر و تراشیدن به معنی حذف تمام کلمه است.)
  • قلم بردن به نوشته (قلم بردن به معنی تغییر دادن حروف و کلمات است)
  • الحاق (الحاق به معنی اضافه کردن کلمه یا حرفی به نوشته است)
  • از بین بردن یا سیاه کردن بخشی از متن
  • عوض کردن تاریخ سند (مثل تغییر تاریخ چک)
  • الصاق (یعنی چسباندن دو نوشته به هم)
  • استفاده از مهر دیگران بدون اجازه آن ها.

 

مجازات جعل و استفاده از سند مجعول

سند بر دو نوع است سند عادی و سند رسمی. سند رسمی نوشته ای است که طبق قانون و توسط مامور دولت تنظیم می شود مثل شناسنامه و سند عادی سندی است که توسط اشخاص عادی تنظیم شده و به امضا آنها می رسد مثل چک، سفته.

جعل سند و استفاده از سند مجعول هر دو جرم است پس اگر یک نفر هر دو را انجام دهد به مجازات هر دو به صورت جداگانه محکوم می شود.

 

مجازات جعل سند رسمی

هر کس سند رسمی را جعل کند چه از کارمندان دولت باشد چه نباشد به حبس از 1 تا 5 سال یا جزا نقدی 6 تا 30 میلیون ریال محکوم می شود.

 

مجازات جعل سند عادی

هر کس سند عادی را جعل کند چه از کارمندان دولت باشد چه نباشد به حبس از 6 ماه تا 2 سال یا جزا نقدی 3 تا 12 میلیون ریال محکوم می شود.

هر کس با اطلاع از جعلی بودن سند از آن استفاده کند علاوه بر جبران خسارت به 6 ماه تا 3 سال حبس و 3 تا 18 میلیون ریال جزا نقدی محکوم می شود.

 

جعل کیفری

 

مجازات جعل امضا و مهر

طبق قانون هر کس موارد زیر را جعل کند یا با اطلاع از مجعول بودن، از آنان استفاده کند به مجازات 1 تا 10 سال حبس محکوم می شود.

  • جعل حکم، امضا، مهر یا دست خط معاون اول رییس جمهور، وزرا، نمایندگان مجلس شورا اسلامی، شورا نگهبان، مجلس خبرگان، قضات یا روسا و کارمندان دولتی.
  • جعل مهر، تمبر یا علامت شرکت ها، موسسات، ادارات یا نهادهای دولتی.
  • جعل حکم دادگاه، سند یا حواله صادره از خزانه دولتی.
  • منگنه یا علامتی که برای مشخص کردن عیار طلا و نقره به کار می رود.
  • اسکناس رایج داخلی یا خارجی و همچنین اسناد بانکی مثل برات، چک صادر شده از طرف بانک.

جعل مهر یا علامت شرکت های غیر دولتی 3 ماه تا 2 سال حبس دارد.

 

مجازات جعل کارکنان دولت

اگر کارکنان دولت، کارکنان مراجع قضایی یا ماموران خدمات عمومی در نوشته های مربوط به وظیفشان مرتکب جعل شوند مثل اینکه موضوع یا متن گفته یا نوشته شده مقام رسمی را تغییر دهند یا بخشی از آن را حذف کنند یا مهر و امضا مقام رسمی را جعل کنند به 1 تا 5 سال حبس یا جزای نقدی از 6 تا 30 میلیون ریال به اضافه مجازات اداری محکوم می شوند علاوه بر آن باید خسارت ایجاد شده را نیز جبران کنند.

 

مجازات جعل کارت پایان خدمت

طبق قانون خدمت وظیفه عمومی کسی که کارت پایان خدمت را جعل کند یا با شهادت و ادعا دروغ، پنهان کردن حقیقت، دادن رشوه باعث معافیت خود یا دیگران شود به حبس از 1 تا 5 سال محکوم می شود.

 

دادگاه صالح به رسیدگی به جرم جعل

برای رسیدگی به جرم جعل دادگاه محل وقوع جرم صلاحیت دارد اما در مواردی دادگاه محل کشف جرم، دستگیری متهم و محل اقامت او نیز صالح اند. برای مثال متهم در حوزه هر دادگاهی دستگیر شود  پس از انجام تحقیقات، او را به دادگاه محل وقوع جرم می فرستند اما اگر محل وقوع جرمش معلوم نباشد در همان دادگاهی که دستگیر شده است به جرائمش رسیدگی می شود.

اگر متهم مرتکب جرائم متعددی شده باشد دادگاهی صالح به رسیدگی به تمام جرائم او است که مهم ترین جرم در حوزه آن اتفاق افتاده باشد ولی اگر جرائم متهم از حیث درجه باهم برابر باشند یعنی متهم یک جرم را به دفعات انجام داده باشد در حوزه هر دادگاهی دستگیر شود همان دادگاه صالح به رسیدگی است.

جرم جعل از جرائم غیر قابل گذشت است به این معنا که حتی اگر شاکی خصوصی رضایت دهد باز هم مجرم باید جزایش را تحمل کرده و جریمه نقدی را بپردازد.


 

3

3 نظرات

salar mulavi می گوید:
شنبه 28 مهر 1397

سلام.کارفرما اینجانب با سفید امضایی که با نیرنگ ازمن گرفت و بعدها بالای ان را پر کرد مبلغ 15 ملیون به من داده به نوشته ای که پر کرده.و دوباره مثل همان برگه که اینبار خودش امضا زده 3 ملیون بابت عیدی وپاداش و ...به من داده.ولی برگه که خودش امضا کرده کپی و میگه اصلش گم شده.کارشناس خط در مورد برگه اولی تایید کرد که تاریخ نوشته ها بعد از امضا بوده.ولی در مورد دوم چون کپی بود نظر قاطع نداد.حکم و رای قاضی به نظر شما چی میتونه باشه؟

پاسخ
salar mulavi می گوید:
شنبه 28 مهر 1397

پدرم طی شکایتی که از کارفرماش کرد و به رای دادگاه تونست توقیف اموال بگیره.ولی متاسفانه از این دنیا رفت.من که تنها فرزندش هستم میتونم حق و حقوقشو بگیرم؟چی کار باید کنم؟

پاسخ
فرشید جان آقایی می گوید:
سه شنبه 24 دی 1398

سلام اعتبار سند دستنویس؟ خلاصه: اعلام مفقود شدن دستنویس از طرف وراث اعلام میشه، سهم الارث اعم از عرصه و اعیان میفروشن به یکی از ورثه از طریق مبایعه نامه، و سند تجمیعی هم گرفته میشه، حالا دادخواست تنظیم سند رسمی مطرح شده علیه ورثه ، در جلسه رسیدگی اظهار میشه که سند عادی دستنویس پیدا شده، 1-آیا میتونن به سند دستنویس استناد کنم؟ دستنویس اثر حقوقی و قدرت اجرایی داره؟ باتشکر

پاسخ

نظر بدهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد