وکیل انحصار وراثت و ارث
انحصار وراثت چیست
برگه ای است که در آن وراث متوفی و میزان سهم الارث هر یک از آنان در آن مشخص می شود.
[wrepi value="post_310"]
مدت زمان و مراحل انحصار وراثت
هرکسی که به نحوی در اموال متوفی حق دارد و به اصطلاح ذینفع است، می تواند از شورای حل اختلاف شهری که آخرین اقامتگاه متوفی در آن بوده است درخواست انحصار وراثت کند خواه وراث او، خواه موصی له (کسی که به نفع او وصیت شده است)، خواه طلبکاران وی.
اولین مرحله برای گرفتن گواهی انحصار وراثت رجوع به شورای حل اختلاف و گرفتن فرم مخصوص انحصار وراثت است باید مشخصات کامل وراث و نسبتشان با متوفی در فرم نوشته شود. اگر شخص نام چند تن از وراث را از قلم بیاندازد آنها می توانند به جرم کلاهبرداری از وی شکایت کنند.
در مرحله بعد باید این فرم به همراه اصل و کپی شناسنامه متوفی و اصل و کپی کارت ملی وراث او و گواهی فوت برای تهیه استشهادیه به دفتر اسناد رسمی تحویل داده شود.
استشهادیه در دفتر اسناد رسمی تنظیم می شود به این صورت که وراث برگه را امضا می کنند و دو شاهد هم حاضر شده و این برگه را امضا می کنند و شهادت می دهند که این افراد وراث شخصی هستند که در فلان تاریخ فوت شده است.
از آن طرف وراث متوفی از زمان فوت 6 ماه فرصت دارند که اظهارنامه مالیاتی را تهیه کنند این اظهارنامه شامل لیستی از اموال میت، بهای اموال در زمان فوت او، مطالبات و بدهی های متوفی است. بعد از تهیه اظهارنامه و پرداخت مالیات اموال متوفی باید رسید دریافت کنند.
در نهایت باید این مدارک یعنی رسید مالیاتی، فرم مخصوص انحصار وراثت، گواهی فوت، کپی برابر اصل شناسنامه متوفی و وراث او، کپی برابر اصل سند ازدواج او به همراه دادخواست صدور گواهی حصر وراثت به شورا حل اختلاف تحویل داده شود تا گواهی حصر وراثت صادر شود.
بعد از طی مراحل بالا شورای حل اختلاف اطلاعیه حصر وراثت را با هزینه متقاضی یکبار در رونامه کثیرالانتشار یا محلی منتشر می کند و اگر متوفی در روستا بود این آگهی یکبار در معابر و اماکن عمومی روستا نصب می شود. پس از یک ماه از نشر آگهی اگر نسبت به این موضوع کسی اعتراضی نکند یا وارث جدید پیدا نشود شورا بدون تشکیل جلسه رسیدگی، گواهی انحصار وراثت را صادر می کند.
گواهی انحصار وراثت
در این گواهی ذکر می شود که ورثه چه کسانی هستند سهم الارثشان چه مقدار است و چه نسبتی با متوفی دارند. ولی اگر کسی اعتراضی کند در مواردی که شورا صلاحیت دارد برای رسیدگی به اعتراض جلسه تشکیل می دهد و حکم صادر می کند که این حکم قابل تجدیدنظرخواهی بوده و مرجع تجدید نظر خواهی از آرا شورا دادگاه عمومی است. ولی در مواردی که شورا صلاحیت ندارد اعتراض را برای رسیدگی به دادگاه صالح می فرستد.
از زمان نشر آگهی تا 3 ماه فرصت برای تحویل وصیت نامه متوفی وجود دارد و بعد از 3 ماه اگر وصیت نامه تحویل داده شود فاقد اعتبار است.
اگر متوفی وارثی داشته باشد که هنوز به دنیا نیامده است تا زمان تولد او گواهی انحصار وراثت صادر نمی شود.
زن نیز که در گذشته از اموال غیر منقول (زمین و خانه) ارث نمی برد امروزه با تغییر قانون مدنی از تمامی اموال ارث می برد.
اگر دارایی متوفی کمتر از یک میلیون تومان باشد شورا حل اختلاف بدون تشکیل جلسه یا انتشار آگهی گواهی انحصار وراثت را صادر می کند.
بعد از صدور گواهی انحصار وراثت، وراث در اموال متوفی به صورت مشاع شریک می شوند و برای تصمیم گیری در مورد آنها باید همگی نظر دهند و برای گرفتن مطالبات متوفی می توانند گواهی انحصار وراثت را نشان دهند مثلا بانک با دیدن این گواهی اجازه برداشت از حساب متوفی را میدهد. همچنین با ارائه این گواهی به اداره ثبت املاک، وراث اموال متوفی را به نام خود می کنند. بخاطر مالکیت مشاع برای انجام این کارها همه وراث باید حاضر شوند یا همه یک وکالت رسمی به شخصی از بین خودشان یا دیگری دهند.
اعتراض به گواهی حصر وراثت
- دادستان یا رییس حوزه قضایی: اگر متوفی ورثه محجور یا غایبی داشته باشد که امین برای آنان مشخص نشده است تا تعیین امین مسئولیت اینان با دادستان است و او به نمایندگی از آنها می تواند اعتراض کند. جای دیگری که برای دادستان حق اعتراض وجود دارد زمانی است که متوفی بلا وارث است ولی اشخاصی درخواست انحصار وراثت کرده اند.
- وراث یا سایر اشخاص ذی نفع: اگر مثلا نام یکی از وراث یا طلبکاران یا موصی له (کسی که برای او وصیت شده است) در گواهی حصر وراثت نوشته نشده است آنها می توانند اعتراض کنند.
مالیات و هزینه انحصار وراثت
مالیات ترکه متوفی براساس میزان، ارزش ترکه و نسبت وراث با متوفی تعیین می شود. هرچه نسبت وراث به متوفی نزدیکتر باشد مالیات کمتری به ترکه تعلق می گیرد.
| شرح | طبقه اول | طبقه دوم | طبقه سوم |
تا مبلغ 50،000،000 ریال | 5% | 15% | 35% |
| از 50،000،000 ریال تا 200،000،000 ریال | 15% | 25% | 45% |
| از 200،000،000 ریال تا 500،000،000 ریال | 25% | 35% | 55% |
| بیش از 500،000،000 ریال | 35% | 45% | 65% |
طبقه اول وراث از 30،000،000 ریال معافیت مالیاتی برخوردارند که اگر سن آنها کمتر از 20 سال باشد یا محجور (سفیه، مجنون) یا معلول و یا از کار افتاده باشند این مبلغ تا 50،000،000 ریال افزایش پیدا میکند.
ولی برای طبقات ارثی دوم و سوم معافیات مالیاتی وجود ندارد.
اموالی که به آنها مالیات تعلق نمی گیرد
- وجوه بازنشستگی
- وجوه خدمت وظیفه، پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت های اخراج افراد، بازخرید خدمت و مرخصی های استحقاقی استفاده نشده
- بیمه عمر
- خسارت فوت و دیه
- 50% از ارزش سهام متوفی در شرکت هایی که سهامشان در بورس پذیرفته شده است.
- 40% از سهم الشرکه متوفی در شرکت های تجاری
- 40% از ارزش خالص دارایی متوفی در بخش های کشاورزی، صنعتی، تولیدی و معدنی
ناتوانی وراث از پرداخت مالیات
اگر وراث توانایی پرداخت تمام یا بخشی از مالیات مربوط به ترکه را نداشته باشند، سازمان مالیات تا 3 سال با گرفتن تضمین مناسب، مبلغ مالیات را برای آنها قسط بندی می کند. ولی اگر وراث از پس پرداخت اقساط هم برنیایند سازمان مالیات می تواند بخشی از اموال متوفی را به عنوان مالیات با توافق ورثه بردارد.
به ازای هر یک ماه تاخیر در پرداخت مالیات، فرد باید 2/5 درصد مبلغ مالیات را به عنوان جریمه پرداخت کند. همچنین اگر وراث برای گرفتن اظهارنامه مالیاتی موعد 6 ماه مذکور را رعایت نکنند یا بعضی از اموال متوفی را در فرم مخصوص ذکر نکنند معادل 5% ارزش این اموال جریمه می شوند.