حقوق مهندسی

حقوق مهندسی Engineering Law چیست؟

حقوق مهندسی، حقوق حرفه ای مهندسانی است که فارغ از رشته تخصصیشان در علوم مهندسی، می خواهند با توجه و اطلاع از قوانین عام و خاص مرتبط با رشته خود، در جامعه پیش رفته و در این راه از چارچوب قوانین نیز تجاوز نکنند.

مفاهیم اولیه

حقوق

حقوق در لغت جمع حق است. حق در اصطلاح، اذنی است که جامعه به انسان می دهد تا بتواند از طبیعت و جامعه بهره لازم را ببرد.

دانش حقوقی در واقع اصول و قوانینی است که چارچوب روابط، حقوق و تکالیف مردم در ارتباط با یکدیگر و مردم در ارتباط با حکومت را مشخص می کند.

مهندسی

مهندسی شاخه ای از علوم است که مواد بی جان طبیعت را برای زندگی بهتر انسان ها به خدمت می گیرد تا رفاه و آسایش زندگی انسان را فراهم کند.

ابعاد ارائه خدمات امور مهندسی

مهندس طراح و محاسب

این مهندس که شخصیتی حقیقی یا حقوقی دارد با داشتن مدرک دانشگاهی یا گواهینامه صلاحیت خدمات مشاوره مهندسی، با در نظر گرفتن مسائل فنی ساختمان مثل وضعیت خاک محل احداث بنا، شیب زمین و ... و همچنین بر اساس ضوابط و آیین نامه های طراحی، به محاسبه و طراحی ساختمان می پردازد.

مهندس ناظر

این مهندس که شخصیتی حقیقی یا حقوقی دارد با داشتن مدرک دانشگاهی یا گواهینامه صلاحیت خدمات مشاوره مهندسی، بر اجرا عملیات ساختمانی اعم از نحوه و کیفیت اجرا تا مصالح مورد استفاده، بر اساس نقشه های اجرایی مصوب، انطباق مقررات ملی ساختمان، نشریات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و سایر نظام نامه ها و آیین نامه های فنی و حفاظتی و ایمنی نظارت می کند.

مهندس مجری

مهندس مجری (پیمانکار) شخص حقیقی یا حقوقی است که با داشتن مدرک دانشگاهی یا گواهینامه صلاحیت حرفه ای و گواهینامه صلاحیت پیمانکاری بر اساس نقشه های اجرایی مصوب و با رعایت اصول و مقررات فنی اجرایی مثل نشریات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و مقررات ملی ساختمان، کلیه عملیات ساختمانی را انجام می دهد.

کلیات مباحث حقوق مهندسی

مسئولیت چیست؟

مسئولیت در اصطلاح حقوقی، الزام به جبران خسارت به دلیل زیان وارد بر دیگری یا تحمل مجازات کیفری است. در قانون دو نوع مسئولیت وجود دارد مسئولیت مدنی یا کیفری.

مسئولیت مدنی در صورتی اتفاق می افتد که شخص تعهدات قراردادی خود را انجام ندهد یا قانون را رعایت نکند.

اما مسئولیت کیفری، زمانی است که شخص با انجام جرم به دیگری ضرر وارد کند که در این صورت علاوه بر مجازات جرم مربوطه، باید خسارت زیان دیده را هم جبران کند.

در حرفه های مهندسی نوعی از مسئولیت به نام مسئولیت انتظامی (مجازات های حرفه ای) وجود دارد که در مواد 90 و 91 آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1375 آمده است.

برای تحقق مسئولیت چه از نظر کیفری و چه از نظر مدنی باید بین فعل یا ترک فعل و زیان وارده، رابطه سببیت وجود داشته باشد. در مهندسی ساختمان رایج ترین نوع مسئولیت، تقصیر است. به عبارت دیگر در مهندسی ساختمان به محض بروز حادثه، تعیین مقصر در دستور کار قرار می گیرد تا مشخص شود حادثه به دلیل اشتباه چه کسی رخ داده است.