وصیت چیست و چگونه باید وصیت کرد؟

تعریف وصیت

وصیت نوشته ای است که انسان ها با استفاده از آن می توانند برای بعد از مرگ خود هم تصمیم گیری کنند، این تصمیم گیری شامل تصمیم گیری در مورد نحوه تقسیم اموال یا حتی انجام برخی امور توسط ورثه است.

به شخص وصیت کننده موصی، به کسی که مالی برای او وصیت شده است موصی له، به مال وصیت شده موصی به و به کسی که ضمن وصیت نامه مامور انجام امری شده است وصی گویند.

اقسام وصیت

وصیت تملیکی

در وصیت نامه افراد می توانند در مورد یک سوم اموال خود تصمیم گیری نمایند. اگر شخصی ضمن وصیت نامه عین یک مال یا منفعت آن را به شخص دیگری به صورت مجانی تملیک کند، به آن وصیت نامه تملیکی گویند. مثل آنکه شخص وصیت می کند خانه اش در تهران به پسر بزرگش داده شود. یا وصیت می کند پسر بزرگش به مدت سه سال از بعد از مرگ او در آن منزل ساکن شود.

وصیت تملیکی به قبول کسی که به نفع او وصیت شده است (موصی له) احتیاج دارد. موصی له وصیت را بعد از مرگ وصیت کننده (موصی) باید بپذیرد یا رد کند. اگر بعد از فوت موصی، موصی له وصیت را قبول کند دیگر نمی تواند رد کند.

ممکن است موصی له قبل از فوت موصی متوجه وصیت شده و قبولی یا رد آن را اعلام کند، قبولی یا رد قبل از مرگ موصی معتبر نیست و باید بعد از فوت موصی قبول یا رد گفته شود.

موصی تا آخرین لحظه قبل از مرگ می تواند وصیت نامه خود را تغییر دهد و آخرین وصیت موصی معتبر است.

ممکن است موصی له قبل از فوت موصی از وصیت آگاه شده و حتی مال مورد وصیت (موصی به) را دریافت کند ولی موصی در آخرین لحظه وصیت خود را تغییر دهد در نتیجه بعد از فوت موصی مال از موصی له گرفته می شود.

ممکن است شخص وصیت کند که پس از مرگ او اموالش به فقرا اختصاص داده شود. در این مورد وصیت به قبولی نیاز ندارد.

اگر موصی به نفع شخص مجنون یا صغیر وصیت کند، ولی یا قیم این افراد باید نظر خود را مبنی بر قبول یا رد وصیت اعلام کنند.

تا زمانی که موصی له قبول یا رد خود را اعلام نکرده است وارثین حق تصرف در مال وصیت شده را ندارند، مگر زمان اعلام نظر موصی له طولانی شده در نتیجه وراث دچار ضرر و زیان شوند که در این مورد دادگاه از موصی له می خواهد فورا نظر خود را اعلام کند.

وصیت عهدی

اگر موصی ضمن وصیت خود، شخص یا اشخاصی را مامور انجام اموری کند به آن وصیت، وصیت عهدی گویند. مثلا موصی به فرزند بزرگش امر می کند که بدهی های او را بپردازد یا شخصی را به عنوان سرپرست فرزند کوچکش انتخاب می کند. به این شخص که موصی ضمن وصیت نامه انجام کاری را به عهده او می گذارد، وصی گویند.

وصیت عهدی به قبول یا رد وصی احتیاجی ندارد به عبارت دیگر اگر انجام اموری ضمن وصیت نامه به عهده شخصی قرار گیرد، شخص مورد نظر باید آن کار را انجام دهد.

اگر وصی صغیر باشد، باید امور موصی را به کمک ولی یا قیم خود انجام دهد.

انواع وصیت

وصیت نامه خود نوشت چیست؟

وصیت خود نوشت، وصیت نامه ای است که خود شخص به صورت دستی آن را نوشته و تاریخ زده و امضا می کند.

تاریخ این وصیت نامه باید به صورت روز،ماه و سال مشخص شده و تمام جز جز آن توسط خود شخص نوشته شود. وصیت خود نوشت به هر زبانی که نوشته شود معتبر خواهد بود.

وصیت نامه رسمی چیست؟

وصیت نامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده و همچون سند رسمی اعتبار دارد. در نتیجه هیچ یک از وراث نمی توانند نسبت به آن ایراد گرفته و به اصالت آن شک کنند.

وصیت نامه سری چیست؟

وصیت نامه سری، وصیت نامه ای است که به صورت دستی نوشته می شود. این وصیت نامه هم می تواند توسط خود موصی هم توسط شخص دیگری به اذن موصی نوشته شود اما باید حتما به امضا موصی برسد. سپس این وصیت نامه به اداره ثبت به عنوان امانت برای نگهداری سپرده می شود.

افراد بی سواد نمی توانند وصیت نامه سری داشته باشند.

ویژگی های مال مورد وصیت (موصی به)

مال مورد وصیت باید قابل نقل و انتقال و معامله باشد، وصیت نسبت به اموال عمومی یا مال موقوفه مورد پذیرش نیست.

مال مورد وصیت باید منفعت عقلایی و مشروع داشته باشد. مثلا نسبت به مواد مخدر یا مشروبات الکلی نمی توان وصیتی انجام داد.

مال مورد وصیت باید از اموال موصی باشد. شخص نمی تواند اموال دیگران را ضمن وصیت به دیگری تملیک کند.

وصیت زیاده بر ثلث

همانطور که در ابتدا گفته شد موصی می تواند تا یک سوم از اموال خود را وصیت کند. وصیت موصی تا میزان یک سوم اموال باید اجرا شود اما اگر موصی بیش از یک سوم اموال را وصیت کرده باشد، وصیت او در مورد این اموال با رضایت وراث اجرا می شود. اگر فقط بعضی از وراث اجازه دهند، فقط نسبت به سهم آنها وصیت انجام می شود.

[wrepi value="post_310"]