صلاحیت شورا حل اختلاف

صلاحیت های شورا حل اختلاف به دو دسته تقسیم می شوند برخی از این صلاحیت ها صلاحیت اختیاری و برخی دیگر صلاحیت اجباری می باشند. هر یک از این صلاحیت ها را در ذیل بررسی می کنیم.

موارد صلاحیت اختیاری شورا حل اختلاف

در برخی از امور مثل امور حقوقی یا مدنی، جرائم قابل گذشت یا جنبه خصوصی جرائم کیفری طرفین می توانند برای صلح و سازش به شورا حل اختلاف رجوع کنند.

در این موارد طرفین باید برای رجوع به شورا حل اختلاف و ایجاد صلح و سازش با یکدیگر توافق کنند و در صورت رضایت دو طرف شورا به آن موضوع رسیدگی می کند. در غیر این صورت اگر یکی از طرفین راضی نباشد، شورا به موضوع رسیدگی نخواهد کرد.

صلاحیت شورا حل اختلاف در رسیدگی به امور حقوقی

امور حقوقی یا امور مدنی شامل دعاوی مربوط به معاملات، قراردادها، مطالبه طلب، دعاوی خانوادگی، ارث و وراثت می باشد که طرفین در هر یک از این موارد می توانند با توافق یکدیگر به شورا حل اختلاف رجوع کنند.

صلاحیت شورا حل اختلاف در رسیدگی به جرائم کیفری

منظور از جرائم کیفری آن دسته از جرائم غیر قابل گذشت است که بدون شکایت شاکی خصوصی قابل پیگیری بوده و در صورت شکایت شاکی خصوصی، اگر حتی شاکی رضایت دهد رسیدگی به پرونده متوقف نشده و صرفا به مجازات تعیین شده برای مجرم تخفیف تعلق می گیرد. ضرر و زیانی که در اثر وقوع این جرائم به دیگران وارد می شود هم از طریق دادگاه و هم از طریق شورا حل اختلاف قابل رسیدگی خواهد بود.

برخی از جرائم کیفری از جمله جرائم قابل گذشت محسوب می شوند که رسیدگی به آنان با شکایت شاکی خصوصی آغاز و با رضایت او پایان می یابد. شاکیان در اینگونه جرائم می توانند شکایت خود را در شورا حل اختلاف مطرح کنند.

موارد صلاحیت اجباری شورا حل اختلاف

برخی از دعاوی در صلاحیت انحصاری شورا هستند و حتما باید برای رسیدگی به این گونه از دعاوی به شورا حل اختلاف رجوع کرد. 

صلاحیت شورا حل اختلاف تا چه مبلغی است

اموال به دو دسته اموال منقول و غیر منقول تقسیم می شوند اموال غیر منقول، اموالی هستند که جا به جایی آنها به خود مال یا به محل قرار گرفتن آن آسیب وارد می کند مثل خانه، زمین. در مقابل سایر اموال در زمره اموال منقول قرار می گیرند همچون اتومبیل، پول و امثالهم.

شورا حل اختلاف فقط صلاحیت رسیدگی به دعاوی اموال منقول آن هم تا مبلغ 20 میلیون تومان را دارد و رسیدگی به دعاوی بیش از این مبلغ به عهده دادگاه خواهد بود.

 صلاحیت شورا حل اختلاف در رسیدگی به دعاوی قرارداد اجاره

تمامی دعاوی مربوط به تخلیه عین مستاجره چه تخلیه خانه چه اماکن تجاری باید در شورا حل اختلاف مطرح شود.

فقط در مورد تخلیه اماکن تجاری اگر موضوع سرقفلی یا حق کسب و پیشه مطرح باشد رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه قرار می گیرد.

دعاوی مربوط به کاهش یا افزایش مبلغ اجاره بها نیز در صلاحیت شورا حل اختلاف می باشد.

صلاحیت شورا حل اختلاف در دعاوی مربوط به گواهی حصر وراثت

بعد از فوت شخص متوفی وراث او باید درخواست صدور گواهی حصر وراثت، مهر و موم ترکه و در نهایت پس از تعیین تکلیف اموال متوفی در خواست رفع مهر و موم را مطرح کنند. گواهی حصر وراثت، وراث و میزان سهم الارث آنها را مشخص می کند. مهر و موم ترکه نیز به معنا صورت برداری از اموال متوفی و جلوگیری از نقل و انتقال آنان است. تمامی این در خواست ها باید در شورا حل اختلاف مطرح شود.

صلاحیت شورا حل اختلاف در دعاوی مربوط به اعسار

اگر در دعاوی مطرح شده در شورا حل اختلاف شخص به پرداخت مبلغی به طرف مقابل محکوم شود. در صورتی که توانایی مالی پرداخت مبلغ مذکور را نداشته باشد می تواند دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به را در شورا حل اختلاف مطرح کند.

صلاحیت شورا حل اختلاف در رسیدگی به دعاوی مربوط به خانواده

رسیدگی به دعاوی مربوط به مهریه، نفقه و جهیزیه تا سقف 20 میلیون تومان به عهده شورا حل اختلاف است به شرطی که قبلا در جریان پرونده طلاق به این موارد رسیدگی نشده باشد.

تامین دلیل

تامین دلیل به معنی مشاهده و صورت برداری از دلایلی است که ممکن است در طول زمان از بین بروند یا دسترسی به آنها ممکن نباشد از جمله تحقیق محلی، استعلام نظر کارشناس.

دعوا در هر دادگاهی مطرح شود وظیفه تامین دلیل با شورا حل اختلاف است، شخصی که در خواست تامین دلیل دارد می تواند قبل از طرح دعوا یا در جریان رسیدگی دعوا آن را مطرح کند.

جرائمی تعزیری

شورا حل اختلاف به جرائمی رسیدگی می کند که مجازات آنها جزا نقدی تا 10 میلیون ریال (یک میلیون تومان) است.

صلاحیت شورا حل اختلاف در رسیدگی به اموال غیر منقول

صلاحیت های شورا در بالا بررسی شد اما اموری نیز هستند که شورا به هیچ عنوان صلاحیت رسیدگی به آنان را ندارد حتی اگر طرفین دعوا موافق به رسیدگی شورا باشند.

این دعاوی شامل:

دعاوی مربوط به اموال غیر منقول

دعاوی مربوط به اموال عمومی و دولتی

دعاوی مربوط به حجر و ورشکستگی

اختلاف در مسائل وقفیت، وصیت، تولیت

اختلاف در اصل نکاح، اصل طلاق، فسخ نکاح، رجوع، نسب.

اموری که رسیدگی به آنان در صلاحیت مراجع دیگر است.

هزینه دادرسی در شورا حل اختلاف

هزینه دادرسی دعاوی در شورا حل اختلاف در صورتی که موضوع دعوی کیفری یا غیر مالی باشد با هزینه دادرسی در دادگاه برابر است و در صورتی که دعوا مالی در شورا مطرح باشد هزینه دادرسی آن معادل  50% خواسته دعوا است.

اعتراض به آرا شورا حل اختلاف

اگر شورا به مسئله ای رسیدگی کرده و رای غیابی صادر کند، شخصی که رای علیه او صادر شده است 20 روز فرصت دارد به این رای در خود شورا اعتراض کند.

اما اگر از این مهلت بگذرد یا رای به صورت حضوری صادر شده باشد، شخصی که رای علیه او صادر شده است می تواند نسبت به این رای در دادگاه عمومی تجدید نظر خواهی کند.

نظر دادگاه عمومی در این خصوص قطعی بوده و رای شورا غیر قابل فرجام خواهی است.